“Gần 50 năm gắn bó với xử lý rác thải, tôi được nhiều người ưu ái gọi là “ua rác” – một danh xưng ban đầu khiến tôi ngần ngại, nhưng dần trở thành động lực để tôi làm tốt hơn, đóng góp nhiều hơn cho môi trường và xã hội” – ông David Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty California Waste Solutions (CWS) và Công ty Xử lý chất thải Việt Nam (VWS) chia sẻ.
Trò chuyện với Thanh Niên nhân ngày Doanh Nhân Việt Nam, “Vua rác” trải lòng về hành trình từ những ngày đầu khởi nghiệp trên đất Mỹ, đến quyết định mang tâm huyết và công nghệ “trở về” Việt Nam. Là người luôn đồng hành và dõi theo những bước tiến của đất nước, ông dành nhiều tâm huyết cho Nghị quyết 68 – phát triển kinh tế tư nhân.
Ông David Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty California Waste Solutions (CWS) và Công ty Xử lý chất thải Việt Nam (VWS)
Trở về góp sức cho quê hương là bổn phận
Ông David Dương kể, ông cùng gia đình sang định cư ở Mỹ cuối thập niên 70, khởi nghiệp từ việc nhặt ve chai tái chế. Sau vài năm tích lũy, gia đình ông lập công ty thu gom phế liệu, tạo việc làm cho nhiều người Việt tại San Francisco. Thời điểm đó, California chưa bắt buộc tái chế rác. Khi luật tái chế mới ban hành, nhờ kinh nghiệm và thị trường sẵn có, công ty của ông nhanh chóng trúng thầu nhiều hợp đồng xử lý rác tại thành phố Oakland và San Jose từ năm 1991 và duy trì đến nay. Với sự chuyên nghiệp, trách nhiệm đã giúp California Waste Solutions CWS phát triển bền vững, được cộng đồng xã hội ghi nhận.
Năm 2005, trong chuyến công tác của lãnh đạo TP.HCM đến thành phố San Francisco (Hoa Kỳ), ông có cơ hội tham dự buổi gặp gỡ quan trọng này. Tại đây, lãnh đạo TP đã mời gọi kiều bào trở về quê hương để cùng chung tay đầu tư, đóng góp cho sự phát triển của đất nước, đặc biệt trong lĩnh vực xử lý rác thải – một vấn đề nóng bỏng và cấp bách của đô thị vào thời điểm đó.
Khi nghe lời kêu gọi ấy, trong tôi dấy lên nhiều suy nghĩ và cảm xúc. Tôi tự nhủ mình là người Việt Nam, khởi nghiệp với hai bàn tay trắng, rồi gầy dựng sự nghiệp thành công tại Hoa Kỳ nhờ nỗ lực bền bỉ cùng với công nghệ tiên tiến trong tay. Vậy thì tại sao mình không quay về để đóng góp cho quê hương, đặc biệt khi TP.HCM đang thật sự cần những công nghệ xử lý rác hiện đại? Suy nghĩ ấy thôi thúc, động viên tôi đưa ra một quyết định lớn lao: trở về đầu tư tại Việt Nam. Lúc ấy tôi nghĩ, trở về là bổn phận, là góp phần giúp sức cho quê hương” – ông David Dương nói.
Nghĩ là làm, ngay trong năm 2005, tôi đã mạnh dạn đầu tư về quê hương số vốn ban đầu trên 100 triệu USD để thành lập Công ty Xử lý chất thải Việt Nam (VWS), xây dựng Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước tại huyện Bình Chánh cũ, nay là xã Hưng Long, TP.HCM. Với vua rác David Dương, mục tiêu đầu tư không phải đơn thuần là kiếm lợi nhuận bao nhiêu, mà quan trọng hơn là đem công nghệ tiên tiến của Hoa Kỳ về ứng dụng, giúp thành phố có được một khu xử lý rác thải quy mô, bài bản và chuyên nghiệp trong bối cảnh lúc đó việc xử lý rác còn gặp nhiều khó khăn, ô nhiễm.
Trải qua gần hai thập kỷ, đến nay Công ty VWS đang đảm nhận xử lý hơn 50% lượng rác thải sinh hoạt của TP.HCM. Kết quả này không chỉ góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, mà với cá nhân ông Dương, đây là niềm tự hào to lớn. Nhìn thành phố ngày một sạch đẹp hơn, môi trường sống được cải thiện rõ rệt, ông cảm thấy những nỗ lực đầu tư và quyết tâm ban đầu là hoàn toàn xứng đáng. “Thành công của tôi chính ở việc biến rác thành tài nguyên, biến khó khăn thành cơ hội và giải pháp cho môi trường” – ông David Dương khẳng định.
Dù vậy theo ông Dương, điều khiến ông trân quý nhất là sự động viên, tin tưởng của lãnh đạo, của người dân và của bạn bè, đồng nghiệp. Chính niềm tin ấy đã trở thành động lực, tiếp thêm cảm hứng để ông kiên định theo đuổi đam mê trong lĩnh vực xử lý rác thải – một công việc thầm lặng nhưng lại vô cùng quan trọng đối với sự phát triển bền vững của thành phố và đất nước.
“Nhìn lại chặng đường đã qua, tôi thật sự hạnh phúc và tự hào khi được góp phần nhỏ bé vào sự nghiệp bảo vệ môi trường tại quê hương. Hơn 20 năm qua, công việc tôi đi đi về về giữa Mỹ và Việt Nam, và mỗi lần trở lại, tôi đều cảm nhận rõ sự đổi thay mạnh mẽ, sự phát triển vượt bậc của đất nước. Chính những đổi thay ấy khiến tôi thêm gắn bó, thêm tin tưởng vào con đường mình đã chọn. Đó cũng chính là động lực để tôi tiếp tục cống hiến, tiếp tục mang tri thức, kinh nghiệm và công nghệ hiện đại về phục vụ đất nước, như một cách tri ân quê hương, đất nước mình”, ông Dương xúc động nói.
Công ty VWS tiếp đón nhiều đoàn đến tham quan công nghệ xử lý rác hiện đại, tiên tiến
Nghị quyết 68 tạo niềm tin để doanh nghiệp tư nhân mạnh dạn đầu tư, phát triển
Có trải nghiệm moi trường kinh doanh nhiều năm trong nước, ông David Dương nhận xét, năm 2025 đất nước có nhiều đổi mới. Trong đó, Nghị quyết 68 lần đầu tiên khẳng định vị trí và vai trò quan trọng bậc nhất của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế quốc gia thật sự khiến ông phấn chấn. Đây là dấu mốc quan trọng, tạo hành lang pháp lý vững chắc, tạo niềm tin mãnh liệt hơn để doanh nghiệp tư nhân mạnh dạn đầu tư, phát triển mạnh mẽ cùng đất nước.
Ông David Dương phân tích: Khi Việt Nam hội nhập kinh tế sâu rộng với quốc tế, đồng nghĩa với việc chúng ta không chỉ cạnh tranh trong nước, mà còn phải đối mặt với những đối thủ mạnh từ toàn cầu. Do vậy, muốn duy trì vị thế đòi hỏi các doanh nghiệp phải luôn luôn đổi mới, sáng tạo không ngừng, đặc biệt phải chú trọng đầu tư cho công nghệ cao. VWS cũng vậy, chúng tôi luôn chú trọng đầu tư và tái đầu tư, phát triển khoa học công nghệ mới hơn, tìm tòi những nghiên cứu phát triển, tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng tốt hơn, đặc biệt là nhân lực quản lý và chuyên gia để đáp ứng nhu cầu không chỉ riêng doanh nghiệp mình mà cho cả thị trường.
Chẳng hạn như công nghệ chôn lấp rác hợp vệ sinh theo tiêu chuẩn Mỹ của VWS đã được công nhận là công nghệ tiên tiến. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ mới, và yêu cầu các giải pháp bảo vệ môi trường trong tình hình mới, đòi hỏi vấn đề xử lý rác phải thay đổi công nghệ cho phù hợp hơn. Vì thế, VWS đã bắt đầu triển khai đầu tư nhà máy đốt rác phát điện với công nghệ G7, công suất xử lý 3.000 tấn rác/ngày, vốn đầu tư dự kiến từ 420 – 700 triệu USD. Với dự án này, VWS mong muốn tối ưu hóa giá trị từ rác sinh hoạt, giảm tối đa tác động đến môi trường và sức khỏe của người dân. Đây là hướng đi tất yếu, giải quyết hai vấn đề cấp thiết tại Việt Nam là xử lý rác thải khổng lồ và đáp ứng nguồn điện cho sự phát triển. Với dự án này, chúng tôi mong muốn tối ưu hóa giá trị từ rác sinh hoạt, giảm tối đa tác động đến môi trường và sức khỏe của người dân.
“Tôi quan niệm: doanh nghiệp phát triển phải gắn liền với trách nhiệm cộng đồng thì mới phát triển bền vững”, ông Dương nhấn mạnh và thừa nhận: Thường xuyên về VN, ông cảm nhận nhiều sự đổi thay của đất nước trong thời gian qua. Ông cũng nhận thấy thế hệ doanh nhân trẻ của đất nước rất tài năng, đầy nhiệt huyết, nhiều doanh nghiệp tư nhân đã nỗ lực, bứt phá, đưa các sản phẩm và công nghệ của mình ra thế giới. “Tôi cảm thấy tự hào khi nhìn thấy hàng hóa của Việt Nam nằm trên các kệ hàng ở các siêu thị, cửa hàng ở khắp nước Mỹ, trong đó có những sản phẩm công nghệ cao”, ông nói.
Để mỗi người Việt Nam ở nước ngoài là một “Đại sứ kinh tế”
Là một người con của Việt Nam, ra đi rồi trở về, ông hiểu rõ hơn ai hết nỗi lòng của kiều bào. Thế nên với ông, Nghị quyết 68 đề ra là minh chứng về chủ trương, chính sách mới của đất nước cho sự phát triển kinh tế tư nhân, không chỉ với doanh nghiệp trong nước mà với cả những doanh nghiệp Việt kiều ở nước ngoài. “Tôi nghĩ, các doanh nghiệp Việt kiều với vai trò “bắc cầu” có thể giúp các doanh nghiệp trong nước tiếp cận nhanh hơn, vững vàng hơn khi bước ra thị trường các nước. Doanh nghiệp Việt kiều cũng có thể giúp cho các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến thị trường Việt Nam, hiểu rõ hơn về tiềm năng và phát triển tại Việt Nam”, ông khẳng định.
Theo ông David Dương, mỗi người Việt Nam đang định cư ở nước ngoài chính là một “đại sứ kinh tế” của Việt Nam. Do đó, Chính phủ cần có chính sách kết nối nhiều hơn nữa khối doanh nghiệp Việt kiều với doanh nghiệp trong nước, để doanh nghiệp trong nước có thể tiếp cận với thị trường quốc tế một cách tốt nhất và doanh nghiệp Việt kiều có thể về nước đầu tư hiệu quả nhất. Đồng thời, cần có sự ghi nhận về những đóng góp có trách nhiệm của các doanh nghiệp Việt kiều đối với đất nước. Bởi nhiều doanh nghiệp Việt kiều họ không chỉ phát triển sản xuất kinh doanh ở nước họ định cư mà còn mong muốn được đầu tư phát triển tại quê hương.
Gần đây, Hiệp hội DN Việt Mỹ (VABA) mà ông là Chủ tịch, đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của các doanh nghiệp trẻ tại Mỹ về thị trường Việt Nam. Các bạn tìm đến chúng tôi để học hỏi kinh nghiệm, tìm hiểu về các luật lệ, cơ hội và thị trường cạnh tranh tại Việt Nam,.. với mong muốn đưa hàng hóa từ Mỹ vào Việt Nam. Ở chiều ngược lại, VABA cũng giúp nhiều doanh nghiệp trẻ của Việt Nam tìm kiếm cơ hội phát triển tại thị trường Mỹ.
“Tôi đã có lời khuyên với các bạn trẻ là mình hãy tin tưởng vào chính mình, luôn giữ đam mê, kiên định với con đường mình chọn, dù kinh doanh gặp rất nhiều chông gai. Các bạn có lợi thế ở đây là các bạn đã có sẵn cộng đồng doanh nghiệp Việt ở nước ngoài, những doanh nghiệp lâu năm như chúng tôi luôn luôn sẵn lòng hợp tác đầu tư, hoặc trợ giúp kinh nghiệm cho tất cả doanh nghiệp trẻ của Việt Nam muốn phát triển ra nước ngoài. Giúp cho doanh nghiệp trẻ phát triển lớn mạnh cũng chính là giúp ích cho xã hội phát triển”, ông Dương mở lòng.
PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VỚI TRÁCH NHIỆM CỘNG ĐỒNG
Vấn đề chuyển đổi xanh tiến tới Net Zero, tôi nhận thấy Việt Nam đang tiến tới một nền kinh tế phát triển bền vững, có trách nhiệm với môi trường. Việc chọn công nghệ, chọn nhà đầu tư các dự án phải luôn đặt vấn đề chuyển đổi xanh lên hàng đầu. Tôi nghĩ, việc tiếp nhận các dự án, công nghệ cao từ nước ngoài là vấn đề rất quan trọng. Do vậy, cần lựa chọn những công nghệ an toàn nhất như của các nước G7 hay những công nghệ hiệu quả về xử lý và bảo vệ môi trường được chứng minh thực tế qua nhiều năm ở các nước trên thế giới. Theo tôi, để phát triển bền vững đi đôi với giải pháp kinh tế xanh, bảo vệ môi trường cần có sự lọc lựa công nghệ ngay từ đầu để không đánh đổi môi trường để lấy kinh tế. “Đừng vì lợi ích kinh tế trước mắt mà đánh đổi môi trường lâu dài. Một nhà máy dùng công nghệ kém chỉ cần hoạt động một năm là đủ gây ô nhiễm diện rộng. Khi ấy, cái giá phải trả còn đắt hơn gấp nhiều lần” – Ông David Dương chia sẻ.
Hân Mai
Nguồn: Báo Thanh Niên